Büyükşehir Belediyesince hizmete alınan Rayiha Baharat Müzesi, göz doldurmaya devam ediyor.
Türkiye’de bir benzeri daha bulunmayan bu müzede; Sandal, Öd Ayacı, Lavanta, Reyhan ve Bergamut gibi birçok baharatı ziyaretçiler, görme ve dokunma imkanına ulaşıyor.
Bu müzede saydığımız baharatlar dahil olmak üzere 150 çeşidin hem tarihçelerine hem kokularına hem de şekillerine aynı anda ulaşabiliyorsunuz.
Alleben Göleti’nin kıyısındaki Rayiha Baharat Müzesi’nde ise artık biber masası da var.
Gaziantep’in tescilli İslahiye biberinin yanı sıra, dünyanın iki numaralı Karolayn Biberi de sergilenmek üzere müzedeki yerini aldı.
“Farklı acılıkları olan biberleri toplamaya geldik”
Gaziantep’teki Tarihi Almacı Pazarı’na gelen konunun uzmanları müzede sergilenecek biberlerin izini Almacı Pazarı’nda sürdü.
Coğrafi işaretle tescillenen İslahiye biberi için de tezgahları gezen Gaziantep Baharat Müzesi Müdürü Hazal Bostancıeri, “Biz şimdi Gaziantep’in eski çarşı olarak bilinen yerindeyiz, Almacı Pazarı’ndayız. Baharat Müzesi için baharat alabileceğimiz en iyi yerdeyiz.
Burada köylerden, civar yerlerden toplanıyor tazesi bizim de belli başlı alışveriş yaptığımız yerler var. Şimdi biber üzerine bir çalışmamız var o yüzden farklı çekimleri, farklı acılıkları olan biberleri toplamaya geldik.” dedi.
“İslahiye’deki biberin kalitesi daha yüksek”
Yemek kültürüyle ün salan Gaziantep’in ana ürünlerinden birisi olan biber, çok yönlü kullanımıyla da dikkati çekiyor.
Salçası, kurutması, acılı ya da acısız her haliyle makbul ve tescilli bir marka olan İslahiye biberi hakkında konuşan aktar Recep Yıldırım, “Bizim Gaziantep biberi, İslahiye bölgesinden geliyor. Biber oradan çeşitlendirilerek geliyor yani şu şekilde.
Yani biberler şu şekilde dövme biber olarak var, ince çekim var, iri çekim var, herkesin isteği ayrı ayrı oluyor ve değişmekte çok acımız var. Tatlı, acı, normal acı olarak değişmekte biberler.
Her yerde biber var. Urfa’da da var Hatay’da var. Ama İslahiyemiz bizim için daha önemli. En çok oradan çalışıyoruz. Hem yakın hem de biber kalitesi daha yüksek olduğu için.” dedi.
“Çalışmalara başladık, yakın zamanda paylaşacağız”
Gaziantep’in tescilli İslahiye biberi için sıra bilimsel araştırmaya geldi. Elde edilen bilgiler Baharat yani Rayiha Müzesi’ne aktarılacak.
Bilimsel araştırmalara dair bilgi veren Hazal Bostancıeri, “Biber için ne yapabiliriz dedik. Bibere acılığını kapsikum verir. Bunun için dünyada kabul edilen bir skovil cetveli var. Türkiye’deki hiçbir biber -en acısı samandağ’dır- o bile listede yok.” ifadelerini kullandı.
Bostanceri devam eden açıklamasında, “Bizce biber o kapsikum hani o acılık değerinin ötesinde. İştah açıyor, metabolizmayı hızlandırıyor, kanser hastalarına öneriliyor antioksidan değeri yüzünden. Bir de bence acılığıyla değil de lezzeti ve kalitesiyle anlatmamız lazım.
Biz bunu çok güzel yaşıyoruz burada, yemeklerde kullanıyoruz. İşte laboratuvarda da kapsikum çıkarıp biz neler yapabiliriz, değerlendirebiliriz. Çünkü tatlı bir acılısı var bizim biberin. Yedikçe yediriyor. Bunun için çalışmalara başladık yakın zamanda da inşallah paylaşacağız.” dedi.
“Bir baharat üssü”
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı olan ve 150 çeşit baharatın sergilenmesinin dışında da akademik çalışmaların yapıldığı Rayiha Müzesi için baharat üssü diyebiliriz.
Müzede yapılan çalışmalar hakkında bilgi veren Elif Kömür, “Biz bu bitkilerin tıbbi ve aromatik bitki olmasına önem gösterdik, böyle bir müzede. Bu bitkilerin hikayesini anlatmak istedik. Araştırılması yapılıyor. Öyle hemen bitkiyi almak ve buraya koymak değildi. Arka planda çok büyük bir çalışma yapılıyor.” dedi.
“Size baharatların hikayesini anlatıyoruz”
Beyza Kaya ise “Raviyan, hikaye anlatıcısı demek aslında biz kendimiz tanıtırken müzenin diğer adı rayiha. Rayiha’nın raviyanları olarak tanıtıyoruz. Baharatların hikayesini size anlatmış oluyoruz. Bir anda 180 bin yıl öncesine götürüyoruz. Bir bakmışsınız roma kuşatmasına bir bakmışsınız kristof kolomb güney Amerika kıtaaaasına kuşatırken ya da keşfederken karşılaşmışız.” dedi.
“Deneyim, üretim ve sergi merkezi…”
Hazal Bostancıeri, “Rayiha baharat müzesi deneyim, üretim ve sergi merkezi olarak tasarlandı. Ekstraksyon üzerinden gidiyoruz. Bir bitkiden istediğimiz bileşeni çekip alabiliyoruz. Burada gördüğünüz koku standının kokularını oradan çıkarıyoruz” diyerek müzenin işlevine de dikkati çekti.
“1numara satışı yoktu ama 2 numarayı elde edip müzemize getirebildik”
Müzede sergilenmeye başlanan biber masasının baş köşesinde, Gaziantep’in coğrafi işaretle tescillenen İslahiye biberi var. Onun hemen yanında ise acılıkta dünyanın iki numaralı biberi olarak ise Karolayn biberi yer alıyor.
Konu hakkında bilgi veren Hazal Bostancıeri, “Biberin acılık değerinin ölçüldüğü skovil cetvelinde 1 ve 2 numara var. Laboratuvar ortamında üretiliyor. 1 numara satışı yoktu ama 2 numarayı elde edip müzemize getirebildik. Caroline Pepper olarak geçiyor numara. 2,2 milyon acılık değeri. Onu sergiliyoruz masada.” dedi.
Gaziantep Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Rayiha Baharat Müzesi, Bilimsel çalışma için gelenlere Konaklama imkânı da sunuyor.
