DUYGU ERDOĞAN- Avrupa’da olduğu gibi Türkiye’de de eylül ve ekim ayları sıcaklıkları ortalamanın üzerinde gerçekleşirken, yağışlar ise ortalamanın altında seyrediyor. Bu meteorolojik kuraklık henüz tarımsal kuraklık getirmese de özellikle buğday ve arpa gibi hububatta başlayan ekim sezonunu bazı bölgelerde zorlaştırıyor. Çeşitli bölgelerde ekimini tamamlayan çiftçiler yağış beklerken, diğer yandan ise toprağı ekime hazırlamak için yağış bekleyen çiftçiler de var. Son yıllarda yağışların kasım ortasından sonra arttığını ifade eden üreticiler, hububatta oldukça hevesli bir ekim sezonunda olduklarını ancak iklimsel sıkıntılar nedeniyle belirsizlik oluştuğunu dile getiriyor.
Dünyada özellikle buğday ve arpada önemli üretici konumundaki Ukrayna ile Rusya arasındaki savaş ortamı hububatta fiyatları hızlı artırmış, pandemi ile gelişen gıdaya erişim sıkıntısı gibi etkenler de eklenince ülkeler üretim politikalarını yeniden ele almıştı.
TÜİK’in tahminleri
Bu süreçte buğday ve arpadan dünya piyasaları ile uyumlu bir fiyat alan ve beklentileri karşılanan üreticiler yeni sezon için oldukça hevesli. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2022 yılının ikinci bitkisel üretim tahminine göre de buğday üretiminin yüzde 11.9 oranında artarak 19.8 milyon ton, arpa üretiminin yüzde 47.8 oranında artarak 8.5 milyon ton olacağı öngörüldü.
Ancak ortalamanın altında seyreden yağışlar endişeli bir bekleyiş getirdi. Bölge bölge hububat ekiliş durumu ve kuraklığın etkilerini ziraat odası başkanları anlatıyor…
‘Bekleyen çiftçilerimiz var’
Balıkesir Ziraat Odası Başkanı Sami Sözat, yağış azlığının kendi bölgelerinde de devam ettiğini anlatırken, bazı köylerde ekim için toprak hazırlığının yapılamadığını söyledi. Sözat, “Bazı köylülelerimiz kurak da olsa ekim yaptı ama bazıları yağışı bekliyor. Normalde kasım ayı ortasına kadar ekim yapabiliyoruz ama yağış azlığı bu süreyi biraz uzattı. İklimle ilgili bir sorun olduğu için tüm dünyayı da etkiliyor. Şu anda sıkıntılı bir hava var” dedi.
Edirne Ziraat Odası Başkanı Hüseyin Arabacı kendi bölgelerinde mevsimin kurak geçtiğini ancak buğday için toprak hazırlığının büyük oranda yapıldığını ifade etti. Arabacı, “Yağışsız dönem oldukça uzadı. İklim nedeniyle ne yazık ki artık öngörülemezlik yüksek. Ancak üreticimiz toprak hazırlığını şu an için sorunsuz yapıyor” diye konuştu.
Kuraklığın ciddi oranda hissedildiğini kaydeden Uşak Ziraat Odası Başkanı Nafiz Mıdık, ekim hazırlığının bir süre daha ertelendiğini söyledi. Mıdık, “Toprak çok kuru olduğu için araziyi hazırlama sorunumuz var. Yakın bir dönemde yağış alırsak sıkıntılarımızı aşarız” dedi.
‘Buğdaya ilgi arttı’
Üreticinin buğday ve arpadan kazanımının bu sezon iyi olduğunu anlatan Erzincan Ziraat Odası Başkanı Tamer Geyik, bu sayede yeni sezon için de ilgi artışı görüldüğünü ancak yağış azlığının en önemli sorun olduğunu dile getirdi. Geyik, “Toprak kuru, tohumları ekenler kuru alana ektiler. Yağmur bekliyoruz” diye konuştu.
Elazığ Ziraat Odası Başkanı İbrahim Hacıoğulları da devam eden kurak havaya rağmen ekimlerin tamamlandığını ifade etti.
‘Mevsim normali değil’
Hlububat ekimlerinin sürdüğü bölgelerinde mevsim normali altında bir kurak dönem geçirdiklerini belirten Karaman Ziraat Odası Başkan Mehmet Bayram, şu anda ekilen ürünlerde bir sorunla karşılaşmadıklarını dile getirdi. Bayram, “Son iki aydır mevsim gereğinin altında bir yağış görülüyor. Ayrıca rüzgâr da etkili. Tüm bunlara rağmen ürünler toprakla buluşabildi. Üreticinin bu sezon buğday ve arpaya yönelik ilgisi yüksek. İlerleyen günlerde yağış da olursa güzel bir sezon geçebilir” dedi.
Niğde Ziraat Odası Başkanı Veli Kenar da 10 gün önce yağış alan bölgede toprağın uygun hale geldiğini ve ekimlerin yüzde 70’inin tamamlandığını söyledi.
‘Telafi edilebilir’
Konya Karapınar Ziraat Odası Başkanı Durmuş Üner, bölgede ekimlerin sürdüğünü, şu anda sıkıntısız giden süreç ardından bitki çıkışları için yağış bekleyeeklerini ifade etti.
Konya’da ziraat odalarına danışmanlık veren Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, ekimlerin tamamlanması ve sağlıklı bitki çıkışıyla yüksek verimlilik sağlanması için yağışın önemine dikkat çekerken, “Son yıllarda kasım ortasına kadar kurak periyot oluyor. Sonra yağışlar başlıyor. Önemli olan tohumun toprakla buluşması, tohum bozulmuyorsa yağıştan sonra ekim alanlarını telafi etme imkanı var” dedi.