South China Morning Post (SCMP)’un haberine göre, Çin Havacılık ve Uzay Bilimi ve Endüstri Kurumu (CASIC) şirketi geliştirdiği maglev treniyle yeni bir hız rekoru kırdı. 2022’de Çin devlet medyası, mühendislerin bir treni vakum tüpü içinde 1000 km/h hıza çıkarabilecek bir test sistemi tasarladıklarını iddia etmişti.
2 km’lik test hattında başarıldı
CASIC, kayda değer bir başarı elde ettiklerini söylese de test sırasında elde edilen kesin hızı henüz açıklamadı. SCMP’ye göre, bu başarı birkaç ay önce Kasım ayında tamamlanan tam ölçekli 2 km’lik bir test hattınında gerçekleşti.
CASIC’in duyurusu, Ekim 2023’te vakumsuz koşullar altında 623 km/h hıza ulaşan süper iletken bir maglev aracının elde ettiği başarının geçildiğini gösteriyor. SCMP’ye göre bu başarı süper hızlı hyperloop trenlerin hayata geçirilmesi için önemli bir dönüm noktası teşkil ediyor.
Resmi raporlar, test sırasında araç, tüp ve ray arasındaki başarılı etkileşimi doğrulayarak ağır maglev araçlarının stabil olarak süzüldüğünü belirtiyor. Sağlam tahrik sistemleri ve güvenlik kontrolleri beklendiği gibi çalışarak etkinlikleri kanıtlandı. CASIC, bu ilerlemelerin sistemin genel teknik olgunluğunu önemli ölçüde arttırdığını ve ilerideki yüksek hızlı denemeler için sağlam bir teknik temel oluşturduğunu belirtiyor.
Süper iletken maglev (manyetik levitasyon) teknolojisini kullanan tren, özel olarak tasarlanmış düşük vakumlu tüpte hareket ederek yerden havalanıp yüksek hızlara ulaşabiliyor. Vakuma yakın ortam, hava direncini önemli ölçüde azaltarak inanılmaz derecede yüksek hızlara çıkabilmeye imkan tanıyor.
İmalatların hatasız olması gerekiyor
Raporlar, test hattının ilk aşamasının tamamlanmasının, çeşitli entegrasyonlar ve güvenlik kontrolleri gerektiren, havaya yükselmeden harekete kesintisiz geçişlerin öneminin altını çizdiğini öne sürüyor. Bu aşamanın birincil yapısı, her biri yaklaşık 6 metre çapında ve 21 metre uzunluğunda olan, “nu” şeklindeki boru şeklindeki kirişleri destekleyen, sırasıyla “n” ve “u” şeklinde üst ve alt yapılardan oluşan bir platformdan oluşuyor. Bu tüplerin imalatı ve montajı, 2 milimetreden daha az hatayla uzun süreler boyunca vakum durumunu korumalarını gerektirdiğinden önemli zorluklar yarattı.
Kuzey Çin’in Shanxi eyaletindeki Datong’da bulunan test hattı, ülkede türünün en kapsamlı tesisi olma özelliğini taşıyor ve Çin’in ultra yüksek hızlı düşük vakumlu tüp maglev taşıma sistemi için tam ölçekli ilk test alanını oluşturuyor.
Bu tesisin inşaatı, CASIC’in Ocak 2018’de kurulan manyetik kaldırma ve elektromanyetik tahrik teknolojisi bölümünün öncülüğünde Nisan 2022’de resmi olarak başladı. Hattın imalatında hassasiyet çok önemli bir rol oynadı. Ekipmanı destekleyen beton yüzeylerde milimetre seviyesine kadar hassasiyet sağlanması gerekti. CASIC’in belirttiğine göre rayın yüzeyindeki sapmanın en fazla 0.3 milimetre düzeyinde olması gerekiyor.
Hyperloop teknolojisi kimilerince geleceğin ulaşım teknolojisi olarak görülse de sistemin maliyetli olaması, vakum oluşturmadaki zorluklar gibi sebeplerle henüz istenilen seviyeye gelemedi. Geçtiğimiz aylarda ABD’li Hyperloop One şirketinin varlıklarını satarak şirketi kapandığı haberi gelmişti. Tabi Hyperloop üzerine çalışan başka şirketler de bulunuyor. Çin’deki bu gelişmenin hyperloop rüyasının gerçekleşmesi yönünde küçük ama önemli bir adım olduğunu söyleyebiliriz.