Emeklilikte Yaşa Takılanlar (EYT) için son araştırmalar yapılıyor…
Temmuz artırımı devrinin yaklaşması ile sürat kazanan çalışmalarda 5 adım belirlendi ve buna nazaran bir rota oluşturuldu.
İktisada yük getirmeyecek
Hükümet, iktisada zorlayıcı bir yük getirmeyecek, toplumsal yararı olacak kademeli bir model oluşturmak istiyor.
EYT için çizilen 5 adımlı rotada, kimlerin yararlanacağı, emeklilik için kurallar, mali boyut, uygulama yordamları ve Meclis çalışmaları bulunuyor.
1. Adım: Kimler yararlanacak
Yasanın çerçevesi oluşturulurken öncelikle kapsam belirlenecek. Böylelikle kimlerin hak sahibi olacağının tespiti yapılacak.
Bu sayede yasa çıkar çıkmaz çabucak emeklilik hakkı kazanacakların sayısı da ortaya çıkmış olacak.
EYT’li kümesi 8 Eylül 1999 öncesinde birinci defa sigortalı olarak çalışmaya başlamış, yıl ve prim kaidesini tamamlamasına karşın yaş kuralı getirildiği için emekli olamamış sigortalılar oluşturuyor.
Bu tarihten evvel sigortalı olanlar için yaş dışında erkeklerde 25, bayanlarda ise 20 yıl sigortalılık mühleti kaidesi var.
Fakat bu tarihten evvel Emekli Sandığı’na girmiş ya da Bağ-Kur’lu olmuş EYT’liler de mevcut.
Bu tarihten evvel SSK’lı olmuş şu anda memur olanlar, primi eksik bulunanlar, farklı kurumlardan prim biriktirenler de bulunuyor.
Bütün bunların hepsi farklı ayrı pahalandırılacak.
2. Adım: Emeklilik için kurallar
Kapsamın belirlenmesinden sonra emeklilik koşullarının da tespit edilmesi gerekiyor.
Primini ve yılını dolduranların öbür kurala bakılmaksızın emekli edilmeleri biçiminde bir teklif bulunurken, burada farklı kurumlarda çalışmış (memur, esnaf, Bağ-Kur gibi) şahısların hangi statüde emekli olacaklarının da tespiti gerekiyor.
Burada aşikâr bir yaşın üstünde olanlara emeklilik verilmesi üzere bir formül de konuşulurken, kademeli olarak emeklilik hakkının verilmesi de kelam konusu olabilecek.
3. Adım: Mali boyut
Emeklilikte Yaşa Takılanlar’ın sayısı belirlendikten sonra kaç kişinin emekli olabileceği ve kaç lira maaş alacağı hesaplanarak bahsin mali boyutu da ortaya çıkarılacak.
4. Adım: Uygulama yolları
Bu kademede uygulamayla ilgili kısımların da tespit edilmesi gerekiyor.
Yani hak sahiplerinin belirlenmesi, onların emeklilik süreçlerinin metot ve temellerinin tespit edilmesi kıymet kazanıyor.
5. Adım: Meclis’e sunulacak
Bütün çalışmalar tamamlandıktan sonra uygulamanın başlayabilmesi için yasal çalışmanın da yapılması, bir taslak metnin oluşturulması ve bunun TBMM gündemine gelmesi gerekiyor.