TOBB ve Visa, Covid-19’la başlayan ve devam eden süreçte Türkiye’de yapılan kartlı harcamaların incelendiği analiz çalışmasının üçüncüsünü kamuoyuyla paylaştı. Kartlı Harcamalar Analizi’nin üçüncüsünde 2020, 2021 yılları ve 2022’nin ilk 3 ayını kapsayan kıyaslamalar yapıldı. Öne çıkan sonuçlara göre ülkemizde harcamaların 2021’de yaz aylarından başlayarak normalleşmenin hızlanması ve aşılanmanın yaygınlaştırılması ile arttı. 2020 senesi ile karşılaştırıldığında kartlı harcamaların 2021’de sene bazında yüzde 55 oranında arttığı görüldü. Pandeminin başlaması ile düşüş gösteren isteğe bağlı tüketim harcamaları da Mayıs 2021 sonrasında başlayan normalleşme süreci ile artarak temel ihtiyaç harcamalarını yakaladı. 2022 yılının ilk çeyreğinin aylık kartlı harcamalar ortalamasının bir önceki yıla kıyasla yüzde 85 oranında büyümüş olması dikkat çekti.
Türkiye’nin 2021 performansı diğer ülkelere göre daha iyi
Kartlı Harcamalar Analizi’nde pandemi süresince farklı yaklaşımlar izleyen ABD, İtalya ve İsveç ile Türkiye’nin karşılaştırmaları da yer aldı. Söz konusu üç ülke ile karşılaştırıldığında Türkiye’nin kartlı harcamalar bakımından özellikle Haziran 2021 sonrasında diğer ülkelerin üzerinde bir iyileşme trendine girdiği, bunun 2022’nin ilk çeyreğinde de artarak devam ettiği görüldü. Ayrıca tüm ülkelerin aynı dönemde bir iyileşme trendine girdiği ve özellikle 2021 yılının ikinci yarısı itibarı ile harcamaların reel büyümeye geçtiği ortaya çıktı.
E-ticaretin yükselişi ivmelenerek devam ediyor, ticari kredi kartlarıyla yapılan harcamalar artıyor
Türkiye’de 2021 ve 2022 yıllarının ilk çeyreği kartlı harcamalar açısından kıyaslandığında e-ticaretin yüzde 90, banka kartı harcamalarının yüzde 118 büyümesi, temassız ödemelerin de üç katına çıkmış olması, bu alanda devam eden büyümenin altındaki yapı taşlarının değişmediğine işaret etti. Bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla e-ticaretteki büyüme hızının yüzde 72’den yüzde 90’a çıkmış olması trendin kalıcılığına işaret ederken, dikkat çeken bir diğer oran ise ticari kredi kartlarıyla yapılan harcamaların da bu dönemde yüzde 94 büyümesi oldu.
2020 ve 2021 yıllık bazda kıyaslandığında ise kartlarla yapılan harcama tutarları, banka kartlarında yüzde 62, kredi kartlarında ise yüzde 47 büyüme kaydetti. Pandemi döneminde banka kartları temassız ve online alışverişlerde de daha fazla kullanılmaya başlandı.
Sektörlerin tümünde toparlanma yaşanıyor
Analizde, farklı sektörler çerçevesinde gerçekleşen kartlı harcamalara da mercek tutuldu. 3. Kartlı Harcamalar Analizi, Mayıs 2021 sonrasında kısıtlamaların kalkması ve normalleşme sürecine geçilmesi ile beraber hemen hemen tüm kritik sektörlerin toparlanma eğilimine girdiğini gösterdi. 2021’de bir önceki yıla kıyasla özellikle seyahat (yüzde 116), yeme-içme (yüzde 81) ve giyim-aksesuar harcamalarında (yüzde 58) dikkate değer bir artış görüldü. 2022 yılının ilk çeyreğinde ise seyahat harcamalarında yüzde 201 büyüme gözlemlenirken, yeme-içmede bu oran yüzde 225 olarak gerçekleşti.
İlk iki Harcamalar Analizi, pandemi kısıtlamalarının özellikle yemek (restoran) sektöründe düşüşe neden olduğu, sonrasında ise paket servise geçen ve internet üzerinden sipariş almaya başlayan işletmelerin dijital dönüşüme uyum sağlayarak toparladığını ortaya koymuştu. Son Harcamalar Analizi ise normalleşme sürecine geçilmesiyle birlikte yemek sektöründe Mayıs 2021 itibarıyla ciddi bir toparlanma olduğunu ve bunun 2022’de devam ettiğini ortaya koyuyor.
“Güçlü ve dinamik KOBİ altyapımız sayesinde değişen koşullara hızlı uyum sağlayabiliyoruz”
Araştırmadan çıkan sonuçları değerlendiren TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, KOBİ’lerin ülkenin ekonomik bel kemiği olduğuna vurgu yaparak, “Geçtiğimiz günlerde 27 Haziran’da Dünya KOBİ Günü’nü kutladık. Yıllardır söylüyoruz, KOBİ’ler ülkemizde ekonomimizin bel kemiği, büyümenin motoru, istihdamın itici gücü, ekonomik ve sosyal kalkınmanın temel taşları olarak yer alıyorlar. Çok güçlü ve dinamik bir KOBİ altyapımız var. Bu şekilde değişen koşullara çok hızlı uyum sağlayabiliyoruz. Bunun yansımasını kartlı harcamalar raporunda da e-ticaretin ve temassız harcamaların yükselişinden de anlayabiliyoruz” ifadelerini kullandı.
Hisarcıklıoğlu sözlerini şu şekilde devam etti: “Rapor 2022 yılının ilk çeyreğinde aylık kartlı harcamaların bir önceki yıla göre yüzde 85 oranında büyüdüğünü, yine seyahat harcamaları ile yeme-içmede yüzde 200’ün üzerinde büyümelerin gerçekleştiğini görüyoruz. Bunlar çok iyi oranlar.”
“Harcamalarda büyüme trendi devam ediyor”
Visa Türkiye Genel Müdürü Merve Tezel de yapılan araştırmanın yaşanan değişimi ortaya çıkarması açısından önemli bir rehber olduğuna değinerek, “Pandeminin birinci ve ikinci dalgasını, ardından da normalleşme sürecini kartlı harcamalar açısından düzenli olarak değerlendirildiği çalışmamızın üçüncüsü ortaya koyuyor ki, 2021 itibarıyla Türkiye’de harcamalar diğer ülkelerle karşılaştırıldığında daha hızlı toparlandı. Pozitif trend 2022’nin ilk çeyreğinde artarak devam etti. Online harcamaların kayda değer bir ivmeyle 2021 yılında da büyümesi, temassız ödemelerin katlanarak artışı, banka kartı sayılarındaki yükseliş 2021 yılına da kartlı harcamalar açısından damga vurdu. Türkiye’nin güçlü ödemeler altyapısı ve tüm sektörel oyuncuların hızlı adaptasyon kabiliyeti pandemi döneminde daha da belirginleşti. Biz de Visa olarak, tüm bu süreç boyunca ihtiyaçlardan yola çıkarak geliştirdiğimiz çözümlerle ekonomimize katkıda bulunmaya devam ettiğimizi düşünüyoruz” dedi.